Siber zorbalık, internetin büyüyen tehdidi, bütün kullanıcıların başına bela olmaya devam ediyor. Tehdidi tam olarak anlamak ve mücadele etmek zorundayız.
Sosyal paylaşım sitelerinin kullanımının artması, mesajlaşma uygulamalarıyla tanıdığımız veya tanımadığımız kişilerle her an bağlantıya geçilebilmesi ve insanların internette her geçen daha fazla vakit geçirip dijital profillerini önemsemesiyle sanal ile gerçek arasındaki ayrım ortadan kalkıyor.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu (BTK) kişilerin kendilerini kötü hissetmesine, hatta depresyona ve intihara sebep olabilen siber zorbalığın tanımını yaptıktan sonra nasıl mücadele edilebileceğini açıkladı.
Siber Zorbalık Nedir?
Siber zorbalığın tanımı çok geniş. Ama en genel hatlarıyla özetleyecek olursak kişilerin dijital ortamda maruz kaldığı, psikolojik hasar almalarına sebep olan davranışların kast edildiğini söyleyebiliriz.
Siber zorbalık başta çocuklar olmak üzere yetişkinleri bile fazlasıyla etkiliyor. Zorbalığın sanal alem tabir edilen internette olmasıysa durumun ciddiyetini kesinlikle azaltmıyor. Dijital oyunların içerisinde yer alan şiddet ve uygunsuz içerikten aynı yaş grubundaki veya daha büyük kişilerin diğerlerine olan davranışlarına, gizli kalması gereken bilgilerin kullanıcının kendisi veya başka biri tarafından paylaşılmasına varıncaya geniş bir yelpazede tehlikeler mevcut.
BTK siber zorbalık olarak adlandırılabilecek davranışları söyle listelemiş:
-
Dedikodu: Kasıtlı, alenen dedikoduyla kamuoyunda hakkınızda spekülasyon oluşturma.
-
Dışlama: Bir kişinin çeşitli şekillerde grubun dışına itilmesi.
-
Taciz: Sürekli ve kasıtlı olarak zarar veren, rahatsız edici davranışlar.
-
Takip: Sürekli izleniyor hissinin oluşturulması.
-
Trollemek: Kasten yapılan kışkırtma, örtülü hakaret, sabote etme.
-
Yorumlar: Yazı, görüntü, video aracılığıyla hakaret ve küfür içeren negatif iletiler.
-
Saygısızlık: İletişimde yapılan saygısızlık ve bunun devam ettirilmesi.
-
Sahte Hesap: Kurban adına sahte hesap oluşturmak.
-
Kandırma: Başkalarına ait gizli bilgilerin paylaşılması, bunların çarpıtılması.
-
Manipüle: Kurbanın kendisi gibi davranmak.
Çocuğunuz veya siz yukarıda listelenen bu davranışlardan biriyle karşı karşıyasanız siber zorbalık yaşıyorsunuz demektir.
Siber Zorbalıkla Mücadele Etme
Siber zorbalıkla mücadele etmek için BTK etkili öneriler de sunuyor. Bilinçli bir kullanıcı olmak temel nokta.
-
Tahmin edilemeyecek şifreler belirlemek
-
Güncel güvenlik yazılımları kullanmak
-
Normal hayattaki etik kuralları devam ettirmek
-
Tanımadığınız kişilerden gelen mesajları ve e-postaları okumamak
-
Paylaşımlarınızı dikkatli yapmak
-
Edinilen bilgilere araştırmadan inanmamak
-
Sahte hesaplarla karşılaşabileceğiniz aklınızdan çıkarmamak
-
Siber zorbalığın bir suç olduğu bilinerek böyle bir durumla karşılaşıldığında hukuki çözüm aramak
Çocuğunuzla konuşarak onları da bu konular hakkında bilinçlendirmeleri, siber zorbalığa uğruyorlarsa konu ne olursa olsun onlara yardım edebileceğinizi net olarak anlamalarını sağlamalısınız.
Ama çocukların siber zorbalıkta karşılaştığında size bu durumu söylemek konusunda ketum davranabileceklerini unutmayın. Olayı görmezden gelmeye çalışabilir, kendi başlarına çözmeyi deneyebilir, kendilerini yenilmiş ve depresyonda hissedebilir, hatta karşılarındakilere aynı şekilde cevap vermeye çalışabilirler.
Çocuklarınızın davranışlarında ani bir değişiklik olursa, örneğin iştahsızlık, çabuk sinirlenme, sosyal ilişkileri bozulma, notlarında düşüş yaşıyorlarsa siber zorbalıktan şüphelenmeniz gereken.
Her şeye rağmen sizinle konuşmuyorlarsa veya kesinlikle siber zorbalık kurbanı olmalarını istemiyorsanız mobil cihazlarına ve/veya bilgisayarlarına bir ebeveyn denetim uygulaması yüklemeyi düşünebilirsiniz. Ebeveyn denetimi uygulaması ile çocuklarınızın internette neler yaptığını, kimlerle hangi uygulamalarda neler konuştuğunu ve paylaştığını, hangi oyunları oynadığını, aramaların bilgilerini, ziyaret ettiği internet sitelerini ve daha fazlasını görebilmeniz mümkün oluyor. Böylece onlara sürekli göz kulak olabilir, siber zorbalık yaşandığı anda veya ondan bile önce, belirtilerin ilk ortaya çıktığı anda duruma hızlıca müdahale edebilirsiniz.
